DEFINISI & ELEMEN PENGURUSAN BILIK DARJAH

DEFINISI

Menurut Haji Samsudin bin Md Noor, pengurusan bermaksud satu proses mendapatkan penyertaan, kerjasama, dan campurtangan ahli untuk mencapai objektif organisasi atau kumpulan, gerak kerjanya termasuk proses merancang, mengelola, memimpin, mengarah dan mengawal. 

       Bilik darjah pula sebagai tempat berlakunya proses pengajaran dan pembelajaran yang merupakan tempat terpenting di sekolah. Lebih penting lagi, bilik darjah dikaitkan sebagai medan perjuangan utama kerjaya seorang guru. Pengurusan bilik darjah dinamik ke arah pembinaan modal insan yang menjurus kepada pembinaan jasmani, emosi, rohani, intelek dan sosial (JERIS) memerlukan pelbagai pengetahuan, kemahiran, prosedur, teknik dan strategi. Oleh itu, guru perlu mempunyai gaya kepimpinan, kemahiran merancang, kecekapan mengurus, kepelbagaian dalam pengajaran dan pembelajaran, kebijaksanaan interpersonal, kemahiran berkomunikasi, kemahiran kaunseling dan mampu mengendalikan teknologi maklumat dan komunikasi (TMK). 

Berikut merupakan definisi Pengurusan Bilik Darjah mengikut pandangan sarjana : 

Jacob Kounin (1970) : 

• Bilik darjah yang teratur bergantung kepada kemahiran guru mencegah masalah daripada berlaku dan bukannya menyelesaikan masalah yang telah berlaku. 

Marland (1975) :

• Suasana fizikal bilik darjah merupakan 'kawan' atau 'musuh' dalam pembelajaran. 

Alberto & Troutman (1986) : 

• Pengurusan bilik darjah boleh didefinisikan sebagai kemahiran guru menguruskan masa, ruang, sumber pembelajaran, peranan dan tingkah laku murid dalam menyediakan suatu iklim yang sesuai untuk pembelajaran. 

Lemlech (1988) : 

• Pengurusan bilik darjah sebagai orkestra dalam kehidupan di bilik darjah yang memerlukan pembentukan kurikulum, penyelenggaraan prosuder dan sumber pengajaran. 

Richards (1990) : 

• Organisasi dan kawalan guru ke atas tingkah laku, pergerakan serta interaksi murid semasa pembelajaran berlangsung supaya pengajaran dapat dilaksanakan dengan berkesan. 

Guey R. Lefroncis (1999) : 

• Sesuatu konsep yang komprehensif untuk pelbagai aktiviti guru yang dirancang dengan tujuan memudahcarakan pengajaran dan pembelajaran dalam bilik darjah, merangkumi tindakan disiplin, rutin harian, penyusunan tempat duduk dan memperuntukkan masa pelajaran. 

Levin dan Nolan (2004) : 

• Menurut mereka adalah mudah membezakan antara dimensi arahan dan pengurusan dalam pengajaran dan memberikan tumpuan kepada pentingnya aspek keberkesanan dalam pengurusan bilik darjah itu sendiri. 

Gambar : Suasana Bilik Darjah

ELEMEN 

Terdapat 5 elemen Pengurusan Bilik Darjah, iaitu : 

Merancang

• Melalui perancangan, guru akan merujuk sukatan pelajaran bagi menentukan objektif dan hasil pembelajaran. Maka, guru dapat menentukan pendekatan, strategi dan kaedah mengajar yang paling sesuai berdasarkan perbezaan gaya pembelajaran murid. Selain itu, guru akan membentuk aktiviti yang sesuai dengan pencapaian murid. 

Mengelola 

• Dalam mengelola, guru perlu memastikan kelancaran proses pembelajaran. Justeru, guru perlu memberi arahan yang jelas kepada murid. Sebagai contoh, arahan yang jelas penting semasa guru memaklumkan peraturan, prosedur dan mengatur aktiviti. 

Mengawal 

• Elemen seterusnya ialah mengawal, iaitu bermaksud guru perlu memantau, memastikan muridnya selesa, cukup bahan pembelajaran dan sedang melibatkan diri dalam pembelajaran. Lebih penting lagi, dalam mengawal, guru perlu memastikan murid yang memerlukan bimbingan mendapat perhatian yang cukup. Sebaliknya, murid yang dapat menguasai konsep pelajaran diberi aktiviti pengayaan. 

Membuat refleksi

• Seorang guru yang berkaliber akan menganalisis dan menilai keberkesanan pendekatan, strategi, kaedah mengajar dan bahan bantu belajar yang digunakan semasa proses pembelajaran dan pengajaran. Sekiranya keberkesanan kurang sesuai atau kurang mantap, guru mestilah bersedia membuat perubahan dan mencuba alternagtif lain. 

Menjalin hubungan guru-murid 

• Hubungan antara guru dengan murid yang baik ialah apabila guru mengamalkan demokrasi di dalam bilik darjahnya. Kepentingannya ialah murid berpeluang membuat keputusan dalam pelbagai situasi. Hal ini menjadikan murid lebih rasa dihargai dan diberi perhatian yang cukup. Selain itu, mereka turut merasakan perasaan selamat, hormat, yakin dan sayang kepada guru. 

Gambar : Kepentingan 5 elemen pengurusan bilik darjah yang mesti diketahui oleh seorang guru ialah mampu menarik minat murid untuk belajar di dalam kelas.